Knooppunten

datum: 29-01-2024 Status: VASTGESTELD

Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende functies van een knooppunt binnen het Health-RI ecosysteem en een onderverdeling in soorten knooppunten.

Een knooppunt bepaalt zelf hoe rollen in te vullen van de datahouder en/of datagebruiker.; welke technische oplossing te gebruiken voor

Databron, Datavoorbereider, Data-archivaris, Lokale datatoegangscommissie
Onderzoeker (portaal), Catalogus, Gereedschapleverancier, veilige verwerkingsomgeving, Lokale identificatie, authenticatie.

De rol van Data-aanbieder dient te voldoen aan de eisen en standaarden die binnen het Health-RI ecosysteem met elkaar zijn afgesproken t.a.v. welke acties op de (meta)data uitgevoerd mogen worden en hoe de (meta)data aangeboden worden.

De catalogus werkt met DCAT metadata van de Data-aanbieders

Het helpt als de knooppunten samenwerken, c.q. overeenkomstige keuzes maken qua technische oplossingsrichtingen; Implementaties zullen hierdoor sneller en goedkoper uitgevoerd kunnen worden.

De generieke diensten zijn randvoorwaarden voor data interoperabiliteit tussen de knooppunten.

Knooppunt

Een knooppunt in de context van het Health-RI ecosysteem is een punt dat de verbinding met en uitwisseling binnen het grotere Health-RI netwerk vormt, met zijn eigen unieke gegevensbronnen en gebruikers. Een knooppunt binnen het Health-RI ecosysteem kan verschillende sleutelfuncties hebben, zoals:

Het beschikbaar stellen van gegevens uit lokale bronnen: het knooppunt is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van gegevens van organisaties, instellingen en individuen die zich bij een knooppunt hebben aangesloten. Dit kan inhouden dat er wordt samengewerkt met lokale partijen als ziekenhuizen, huisartsen en onderzoeksinstellingen om relevante gegevensbronnen te identificeren en ervoor te zorgen dat gegevens op een consistente en gestandaardiseerde manier beschikbaar worden gesteld.
Het delen van gegevens met andere knooppunten en belanghebbenden: zodra gegevens verwerkt en beschikbaar gesteld zijn, kan het knooppunt het delen van deze gegevens met andere knooppunten en belanghebbenden binnen het ecosysteem vergemakkelijken. Dit kan het gebruik van gestandaardiseerde formaten en protocollen inhouden om ervoor te zorgen dat gegevens gemakkelijk toegankelijk zijn voor en gebruikt kunnen worden door anderen binnen het ecosysteem.
Het bieden van hulpmiddelen en platforms voor gegevenstoegang en -analyse: het knooppunt kan verantwoordelijk zijn voor het leveren van hulpmiddelen en platforms waarmee gegevensgebruikers toegang hebben tot gegevens en deze kunnen analyseren binnen het knooppunt. Dit kan inhouden dat er dataportalen, dashboards of andere gebruikersinterfaces worden ontwikkeld en geïmplementeerd die het voor gebruikers gemakkelijk maken om gegevens te vinden en te openen.
Het zorgen voor de veiligheid en privacy van gegevens binnen het ecosysteem: het knooppunt kan (mede)verantwoordelijk zijn voor het waarborgen van de veiligheid en privacy van gegevens binnen het ecosysteem. Dit kan het implementeren van gegevensbeheer en beveiligingsbeleid inhouden, evenals het gebruik van codering en andere beveiligingsmaatregelen om gevoelige gegevens te beschermen.

Over het algemeen zou een knooppunt binnen het Health-RI (data-)ecosysteem een kritiek punt van verbinding en uitwisseling zijn, waardoor de gegevensstroom tussen verschillende regio's en belanghebbenden mogelijk wordt. Het vereist een sterke infrastructuur, governance en management, evenals een cultuur van samenwerking en vertrouwen tussen de belanghebbenden.

Health-RI kent vooralsnog de volgende soorten knooppunten:

Regionale knooppunt

Voorziet in de rol een regio te verbinden, door vanuit economy of scale, als shared service center, rollen namens regionale partijen uit te voeren. Momenteel kent het Health-RI ecosysteem acht regionale knooppunten, die de rol van datahouder ten behoeve van, dan wel namens hun regio uitvoeren. Het regionale knooppunt kan ook, variërend per regionaal knooppunt, verschillende datagebruiker rollen vervullen.

3 lagen model

Binnen het Health-RI ecosysteem zouden 3 lagen gedefinieerd kunnen worden

Individuele zorgorganisatie
Regionaal knooppunt waarin individuele zorgorganisaties uit een regio samenkomen
Landelijke Health-RI hub (knooppunt stichting Health-RI) waarin de regionale knooppunten samenkomen

Het regionale knooppunt fungeert als een shared service centre, voor de individuele zorgorganisatie, om deze t.b.v. meervoudig gebruik aan te sluiten op het Health-RI ecosysteem. De individuele zorgorganisatie hoeft hiermee niet zelf gezondheidsdata interoperabiliteit op de 1ste laag te organiseren.

Het Health-RI ecosysteem is gefedereerd opgebouwd. Naast de landelijke hub (Knooppunt stichting Health-RI) kan ieder ander knooppunt in haar datagebruikers omgeving ook de data vinden, aanvragen en toepassen van andere knooppunten uit het Health-RI ecosysteem.

Binnen het Health-RI ecosysteem is dus feitelijk sprake van 1 laag, i.p.v. de 3 lagen, waarop gezondheidsdata interoperabiliteit plaatsvindt.

Landelijk aansluitpunt

Een landelijk aansluitpunt voorziet in de rol om landelijk georiënteerde specifieke databron(nen) aan te sluiten op en/of toe te passen op het Health-RI ecosysteem. Stichting Health-RI verkent momenteel de invulling van de aansluitpunten.

Knooppunt stichting Health-RI

Het knooppunt stichting Health-RI is een landelijke hub, die in eerste instantie voorziet in de Datagebruiker rol. Op termijn zal dit knooppunt ook voorzien in de datahoudende rol voor partijen, die hun originele gezondheidsdata niet via bestaande knooppunten beschikbaar kunnen, mogen en/of willen stellen.